Φανταστείτε το εξής: χαζεύετε στην αρχική σελίδα του Facebook, όταν ξαφνικά βλέπετε μία δημοσίευση που λέει πως οι γαργάρες με αλατόνερο θα σας βοηθήσουν να μην κολλήσετε COVID-19. Μην μου πείτε πως οι άνθρωποι το πιστεύουν όντως αυτό, σκέφτεστε από μέσα σας. Είτε το πιστεύετε είτε όχι, αυτό είναι συχνό φαινόμενο. Ναι, υπάρχουν άτομα που πιστεύουν όλα όσα διαβάζουν στο διαδίκτυο. Μπορεί κι εσείς περιστασιακά να πέφτετε σε αυτήν την παγίδα. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιοι τρόποι για να φερθείτε σαν υπεύθυνοι πολίτες και να αποτρέψετε την διασπορά των ψευδών ειδήσεων.
Σίγουρα έχετε ακούσει ως τώρα το τι είναι οι ψευδείς ειδήσεις. Σε περίπτωση που δεν το ξέρατε, οι ψευδείς ειδήσεις είναι “ειδήσεις” που περιέχουν ψευδή δεδομένα με σκοπό να διαδώσουν παραπληροφόρηση στο ευρύ κοινό. Οι ειδήσεις αυτές μπορεί να έχουν τη μορφή ιστοσελίδων που περιέχουν ψευδείς πληροφορίες χρησιμοποιώντας clickbait ή εικόνες, οι οποίες περιέχουν “δηλώσεις” που τάχα έγιναν από αξιόπιστα άτομα. Ειδικά τώρα που ζούμε στην εποχή του COVID-19, οι ψευδείς ειδήσεις υπάρχουν παντού και σε κάθε χώρα του κόσμου. Παραδείγματος χάριν, ένας συγκεκριμένος πρόεδρος των ΗΠΑ ανέφερε την πως το να πιούμε χλωρίνη θα μας βοηθήσει να απαλλαγούμε από τον ιό. Ένας άλλος πρόεδρος ανέφερε επίσης πως πρέπει να απολυμαίνουμε τις μάσκες μας με βενζίνη ή πετρέλαιο.
Μπορεί να νομίζετε ότι αυτοί οι ισχυρισμοί είναι πολύ εξωφρενικοί για να είναι αληθινοί. Όμως οι γιατροί αναγκάστηκαν να παρακαλέσουν τους ανθρώπους να μην το κάνουν, επειδή κάποιοι όντως το έκαναν. Στη συνέχεια, μόλις ανακοινώθηκαν τα νέα εμβόλια Pfizer / BioNTech, φτιάχτηκαν memes σχετικά με τα μικροτσίπ που βάζουν στο σώμα μας. Αν αυτό έγινε από μέλη του κινήματος αντιεμβολιαστών. Ωστόσο, οι ψευδείς ειδήσεις τους έχουν εξαπλωθεί σαν πυρκαγιά σε όλες τις πλατφόρμες κοινωνικών δικτύων.
Ευτυχώς, υπάρχουν τρόποι να ξεχωρίσουμε αν οι ειδήσεις είναι πραγματικές ή ψευδείς. Πριν κάνετε κλικ να κοινοποιήσετε, κάντε μία γρήγορη αναζήτηση Google. Αν βρείτε μία είδηση μόνο σε μία ιστοσελίδα και πουθενά αλλού, κατά πάσα πιθανότητα είναι ψευδής. Οι ειδήσεις κανονικά πρέπει να είναι αμερόληπτες. Αν επίτηδες προκαλούν κάποιο συναίσθημα, είναι ψευδείς. Αναρωτηθείτε, ο συντάκτης είναι αξιόπιστη πηγή και χρησιμοποιεί άλλες πηγές για να τεκμηριώσει τα λεγόμενά του; Αν η απάντηση είναι όχι, τότε η είδηση κατά πάσα πιθανότητα είναι ψευδής. Προσπαθήστε να διαβάστε την είδηση. Αν φαίνεται πολύ καλή για να είναι αληθινή και στηρίζει την ατζέντα μίας τραβηγμένης ιδέας, τότε είναι ψευδής.
Καθώς ο πληθυσμός των “ψεκασμένων” πολιτών αυξάνεται κάθε μέρα, είμαστε υπεύθυνοι να κάνουμε ότι μπορούμε για να μην συμμετέχουμε στο πρόβλημα των ψευδών ειδήσεων. Αν δείτε μέλη της οικογένειας ή τους φιλικού σας κύκλου να αναπαράγουν τέτοιες ειδήσεις, ενημερώστε τους πως είναι ψευδής. Παρουσιάστε τους αποδείξεις γιατί είναι ψευδείς. Το να μπορούμε να ξεχωρίσουμε τις πραγματικές ειδήσεις από την παραπληροφόρηση είναι μια ικανότητα που όλοι χρειαζόμαστε στην εποχή που ζούμε.